Kuranda Okunuşu Özel Olan Kelimeler
Kur’an-ı Kerim kendine has üslubu, ses özellikleri ve tilavet kuralları ile müstesna bir kitaptır.
Kur’an tilavetinde bazı kelimelerin genel olarak bilinen kuralların dışında özel okunuş şekilleri vardır.
Okunuşu özel olan kelimeler, altlarında bulunan küçük bir yazı (işaret) ile belirtilir ve o işaret kelimenin
aynı zamanda okunuş usulünü ortaya koyar.
Okunuşları özel olan kelimelerin okunma usullerini teorik olarak izah edebiliriz. Ancak Kur’an
öğretiminde asıl olan uygulamadır. Uygulama da fem-i muhsin olan maharetli, öğretim yöntem ve
tekniklerini iyi bilen bir Kur’an öğreticisinden tam anlamıyla öğrenilebilir.
Asım kıraatinin Hafs rivayetinde okunuşu özel olan kelimeler şunlardır:3
1. Hûd suresinin 41. ayetindeki مَجْرٰۭۙيهَا kelimesindeki “ra” ( ر) harfi imale ile okunur. Burada
“ra” harfinin harekesi esreye meylederek (imale) üstün-esre arası bir sesle ince okunur.
2. Yûsuf suresinin 11. ayetindeki لَ تَاْمَنَّۭۖا kelimesinde “işmam” yapılır. Buradaki şeddeli
“nun” harflerinden birincisini okurken dudaklar öne doğru büzülerek toplanır. Gunneli ve idgamlı
okuyuş gerçekleştirilir. “ نَا ”derken dudaklar hemen geri çekilir.
3. Fussilet suresinin 44. ayetindeki ءَاَۭۘعْجَمِّي lafzındaki hemzeler “teshil” ile yani yumuşatılarak
“hemze” ile “elif” veya “hemze” ile “he” arası bir sesle okunur.
4. Furkân suresinin 69. ayetindeki ف۪يهِ۫ مُهَانًا lafzındaki “zamir” ( ه) bir elif miktarı uzatılarak
okunur.
5. Mushaflarda bazı kelimelerdeki “ ص” harfinin altında küçük ” س” harfi yazılır. Bu işaret
kelimelerdeki ص harflerinin س olarak okunacağını gösterir. Örneğin, Bakara suresinin 245. ayetindeki
بَصْۣطَةً kelimesi ile A’raf suresinin 69. ayetinde yer alan بَصْۣطَةً kelimesindeki ص harfleri
س şeklinde okunur.
6. Kur’an-ı Kerim’de bazı kelimelerin altında “med” ( مد ) veya “kasr” ( قصر ) yazılıdır. Med
işaretinin bulunduğu harf bir elif miktarı uzatılarak okunur. Kasr işaretinin bulunduğu harf ise
uzatılmadan okunur.
Örnek: وَلا يَؤُ۫دُهُ -يُرَٓاؤُ۫نَۙ – اُولٰ۬ئِٓكَ – اَنَا۬